دپارتمان هنر و خلاقیت

تعریف هنر

هنر راهی برای اثرگذاری بر جهان:

جلب حمایت، جاودانه شدن، درمان، ایجاد ارتباط، تغییرو ...

هنر راهی برای رسیدن به زیبایی :

زیبایی طبیعی، زیبایی مقدس، زیبایی تزیینی، زیبایی برای زیبایی و...

هنر راهی برای باز نمایی جهان :

ثبت طبیعت، ثبت دانسته ها، مرئی کردن نامرئی ها و...

هنر راهی برای مشاهده ،اظلاع رسانی و اندیشیدن

ثبت خاطرات، اعتقادات، زندگی روزمره، سیاست در خدمت مقاصد اجتمائی و اخلاقی

هنر راهی برای بیان احساسات:

برون ریزی درون، فراموش کردن، بیان رویاها، بیان ناخداگاه و...

             

ضرورت آموزش هنر به کودکان

در آموزش هنر و تکنیک های هنری، کودکان فرصت میابند که در جریان آموزش هنر به بیان احساسات، دریافت ها و تاثیرات خود از پیرامونشان بپردازند و خلاقیت خود را به نمایش بگذارند.

گاهی پدیده های پیرامون آنقدر به ما نزدیک اند که فراموش می کنیم کاربرد ها و قابلیت های جدیدی می توان به آن ها بخشید.

بدن ما که همیشه با ماست، می تواند همواره مهارت های شگفتی را کسب کند و موادی که همیشه در دسترس ماست می توانند بسیار ارزشمند باشند، اگر به آن ها جور دیگری نگاه کنیم و همین می تواند آغازی  باشد برای نگاه زیبایی شناسانه به پیرامون.

 در کارگاه هنر محیط از لحاظ بصری آماده می شود، پاکیزه می گردد و درزمان حضوربچه ها درحد متعارف وسیله و متریال در اختیارآنها قرار می گیرد و آموزش غیر مستقیم صورت میگیرد.

در آموزش غیر مستقیم سعی می شود کودکان با نمونه های خوب هنری آشنا شوند ونوع نگاه آن ها حساس تر شود و ادراک آن ها دقیق تر و سنجیده تر گردد.

در آموزش غیر مستقیم تلاش بر این است که از طبیعت کودکی دور نشویم و در جریان آموزش برای بروز خلاقیت دخالت مستقیم نداشته باشیم کودک در کنار حمایت مربی پاسخ سوالاتش را می گیرد و از آموزش خلاقانه لذت می برد و در کمال رضایت و شادمانی دست به آفرینش وخلق آثار خلاقانه می زند.

سفالگری

ابزاری برای هماهنگی ذهن و دست و درک فضای سه بعدی و هندسی

در میان اسباب بازی های کودکان هیچ وسیله ای به اندازه ی گل و هیچ کاری به اندازه ی گل بازی (به شکل ابتدائی)برای کودکان سرگرم کننده و لذت بخش نیست.

در کارگاه سفالگری کودکان از کار با گل لذت می برند و از نظر روحی و روانی ارضا می شوند و با قوه ی ابتکار و خلاقیت خود چیزهای نو میسازند و می توانند تصورات و خیالات خود را عینی کرده و آن ها را به شکل مجسم در آورند.

و علاوه بر این ها رشد و کنترل اعصاب و عضلات را در پی دارد.

بیشتر کارهایی که با گل انجام می گیرد با به کار گیری انگشت و دست می باشد.

فشار دادن، ضربه زدن، جدا کردن، غلطاندن، قطعه قطعه کردن، به همدیگر متصل کردن و...به رشد عضلانی کمک می کند.

گل رس ماده ی خیلی خوبی برای طرح های سه بعدی است زیرا به دلیل نرمی و قابلیت انعطاف می تواند به هر شکلی در بیاید استفاده از انگشتان و هماهنگی ذهن و دست در کارگاه سفالگری زمینه ادراک فضایی و هندسی کودک را نیز به همراه دارد.

 کلاژ کاغذ

برش کاغذ با دست بدون ابزار

پروژه ی کاغذ و کلاژ نگاهی متفاوت به کودکان می بخشد نگاهی که تفاوت ها، ویژگی ها و قابلیت های کاغذ و... را میبینید. کاغذی که همیشه در دسترس است، به راحتی پاره و مچاله می شود و به سادگی به سطل زباله می رود اعتباری چون گنج می یابد.

خرده های کاغذ دیگر زباله نیستند

در این فعالیت کودکان با کاربردهای متعارف و نا متعارف کاغذ رو به رو می شوند و با تکنیک های مختلفی آشنا می شوند و ایده هایشان به واقعیت تبدیل می شود. کودکانی که در ابتدا مصرف کننده کاغذ های برش خورده هستند به تدریج می آموزند که کاغذ ها را برش هدفمند بزنند برشی که بدون ابزار با سرانگشتان انجام می شود.

تجربه کار با مجله و روزنامه هم به کودکان می آموزد که اشکال را با دست ببرند.این تجربه مهارتهای دستی آن ها را افزایش می دهد و غیر مستقیم نگاه و مهارت آن ها در برش با قیچی هم بهبود می دهد.

و در آخر هرجا هر چه نباشد...کاغذ هست...ایده ای هست و دستی هست...تا گنجی را بسازد.

کلاژ مواد

هنر کلاژ مواد عبارت است از به هم چسباندن و مرتبط ساختن تکه های اشیاء مانند کاغذ، روزنامه، عکس، خرده ریزها و....بر روی یک سطح.

هنر کلاژ مواد یکی از اصلی ترین روش ها برای ایجاد نوآوری است و یکی ازجذاب ترین فعالیت های کودکانه است که بین کودکان طرفداران زیادی دارد کلاژ یا تکه چسبانی موجب بروز خلاقیت کودکان شده و پنجره ای به روی کشف های جدید در این دنیای بزرگ به روی کودکان می گشاید . در کلاژ مواد کودکان آزادانه مواد را انتخاب میکنند و تکه های مختلف اشیا بی خطر مثل کاغذ ، پارچه ، برگ، بریده مجلات، دکمه ،مهره، پنبه و … را روی یک فضای زمینه می چسبانند .

او پس از شناخت مواد ذهنی جستجوگر پیدا میکند و برای تکمیل اثر خود برای گوشه گوشه کارش تصمیمات جالبی میگیرد. از چسباندن لذت میبرد و  از اینکه کلاژها حالت برجسته دارند درک وسیعی از ساختن و پرداختن پیدا میکند.

 نقاشی

 آشنایی با ابزارکار ، رنگ و فرم در نقاشی

رنگها به عنوان یکی از پایه ای ترین مفاهیم در هنرهای تجسمی مطرح اند. در نتیجه درک عمیق و صحیح این مفهوم برای کودک بسیار مهم است.

در کارگاه نقاشی علاوه بر شناخت ابزار مانند کاغذ، مقوا، قلمو و انواع رنگها (گواش، آبرنگ، پاستل) کودک رنگها را و تاثیرات و کاربرد آنها را میشناسد. دانش او از زیبایی شناسی رنگها افزایش می یابد و برای بیان و توصیف موضوع از رنگها درست استفاده میکند و برای بیان درونیات و احساسات خود از آن کمک میگیرد.

به طور مثال برگ با رنگ سبز شناخته میشود که در جایی رنگ زرد و نارنجی جایگزین رنگ سبز می شوند و مفهوم و توصیفی از پاییز می یابند.

رنگ به عنوان یکی از محرکهای مهم حس بینایی مطرح است. حس کردن رنگها یعنی فرصتی برای دیدن، دوباره دیدن، بیشتر دیدن، بهتر دیدن، جزئیات را دیدن و ....

در نقاشی فرمها، رنگها و ابزار درخدمت خلاقیت قرار میگیرد و به ترکیبی مناسب از احساس کودکان تبدیل می شود. و اینگونه با خوب دیدن ، تداخل فرم و رنگ خیالات کودک در قالب یک موضوع، عینی میشود و نقاشی به صورت یک اثر هنری اتفاق می افتد.

کاردستی

مجموعه فعالیتهایی که دانش آموزان در کارگاه کاردستی انجام میدهند فعالیتهای یادگیری کاردستی نامیده میشود.

شکل یابی و شکل سازی و مهارت در هماهنگی دست و ذهن ازاهداف این کارگاه است. دانش آموزان با توجه به موادی که در اختیار دارند به کمک ابزاری مانند چسب و قیچی تعدادی از تکنیکهای کاردستی را تجربه میکنند.

آنها باید از ایده های خود برای پیدا کردن شکلهای آشنا استفاده کرده و فرم دلخواه را کشف کنند.

معمولا علاقه به کاربردی کردن، در کودکی که تجربه بیشتری در خلق آثار هنری دارد و مواد متفاوتی را تجربه کرده است بیشتر اتفاق می افتد. او میخواهد تسلط خود را بر این تکنیکها و شکوفا کردن توانایی های خود در دنیای هنر به شکل خلاقانه تر نشان دهد. در این شرایط دیگرتنها هنررا نقاشی کردن روی کاغذ و متریال کار را تنها مداد رنگی و کاغذ نمی داند.

برای او اشیا اهمیت پیدا میکنند که میتوانند زمینه خلق اثر هنری باشند. اشیائی که علاوه بر استفاده معمول دارای جنبه خلاقانه و زیبایی شناسانه هم هستند. (بازیافت)

در اینجا شناخت دانش آموزان از قابلیت های مواد مختلف در هر پایه به صورت مجزا با عناوین مختلف ارائه میشود.

 کاردستی

     - مفتولی ها     - دور ریختنی ها        - ظروف یکبار مصرف و ....

در این کارگاه کودک می آموزد اشیا کهنه و قدیمی را خلاقانه دوباره قابل استفاده و عرضه کند.

اینکه بدون پرداخت پول قادر خواهد بود خیلی از چیزهایی که در ذهن می پروراند را با کنارهم قرار دادن قطعات دور ریز به صورت سه بعدی ارائه دهد. به ویژه رفته رفته با مفهوم بازیافت مواد، حفاظت از طبیعت و جهانی سالم بدون زباله آشنا شود.

اسراف کاری را تشخیص دهد و برای کاربردی کردن اشیا انگیزه پیدا کند

دوریختنی ها از جمله ظروف یکبار مصرف، پیچ ها، مهره ها، سیم مفتول، تکه های اسباب بازیهای قدیمی و...دستمایه خلاقیت و نوآوری در کاردستی قرار میگیرند تا کودکان با مفهوم بازیافت و کاربرد دوباره آشنا شوند.

- پاپیه ماشه و خمیر کاغذ

 پاپیه ماشه و خمیر کاغذ که از هنرهای سنتی ایران نیزهستند، فعالیت جذاب و مناسبی است که دانش آموزان میتوانند ضمن سرگرمی خلاقانه کاغذ های باطله را نیز بازیافت کنند.

در روش پاپیه ماشه از روی هم چسباندن بریده های روزنامه در چند مرحله بر روی قالب که میتواند هر شیئی باشد، لایه ضخیمی به وجود می آید که فرم قالب را به خود میگیرد و پس از خشک شدن لایه نسبتاٰ سختی ایجاد میشود که از قالب جدا شده و آماده رنگ آمیزی می شود.ظروف،عروسک های پلاستیکی وقالب های فایبرگلاس متریال مناسبی برای قالب گیری هستند.

در کارگاه خمیر کاغذ نیز با خیساندن کاغذهای باطله که بچه ها در کلاس جمع آوری کرده اند و مخلوط آن با چسب چوب خمیر مناسبی تهیه میشود که برای ساختن مجسمه ها و احجام خلاقانه مناسب است.

کودکان در نتیجه ی خلق اثر هنری سه بعدی به اعتماد به نفس میرسند و با رضایت  خاطر درباره ی آن چه ساخته اند سخن می گویند.خلاقیت، ابتکار و نوآوری اتفاق می افتد و کودک افزون بر همه اثرات سرگرمی بسیار لذت بخش و شادی آفرینی را تجربه می کند که زیر بنای خلاقیت است.

مجسمه های خمیری پس از خشک شدن رنگ آمیزی میشوند وجهت ارائه درست بر روی پایه قرار میگیرند.

 کاردستی

      - عروسک سازی

در کارگاه عروسک سازی دانش آموزان با در اختیار داشتن موادی مانند کاغذ، مقوا مهره، دگمه، کاموا، چوب، تکه پارچه و....عروسکهای کوچک نمایشی میسازند.

عروسکهای انگشتی، حلقه انگشتی، میله ای، چوب بستنی ها، پاکتی ها، کاموایی ها موارد مناسبی هستند که با طرح موضوع به صورت غیر مستقیم کودکان را وارد عمل کنند.

ساخت عروسکهای نمایشی دلیل مناسبی است که کودکان شخصیت پردازی کنند و عروسک خود را در نمایشنامه ای کوتاه شرکت دهند

 کاردستی

   - ماسک سازی

در کارگاه ماسک سازی،بچه ها به منظور بیان احساسات و پرورش خلاقیت و تشویقشان به دقیق دیدن محیط پیرامون و بالا بردن اعتماد به نفس در فعالیتهای نمایشی ماسک مقوایی میسازند.

  کودکان بدون داشتن الگو با بریده های مقوا و کاغذ ماسک های مورد علاقه خود را میسازند. به دلخواه خویش تزئین نموده رنگ آمیزی میکنند که در فعالیتهای نمایشی بسیار کاربرد دارد.

 پتینه وقاب سازی

پتینه هنر کهنه کردن و یا به عبارتی رنگ و لعاب دادن به اشیا، اجسام و سطوح و هرچیز رنگ پذیر می باشد. در دو گروه کلی رنگ و بافت تقسیم میشود که هر کدام از این دو روش دارای صدها مدل مختلف و متنوع است

 

در کارگاه پتینه و رنگ آمیزی دانش آموزان بر روی قطعات کوچک چوب نقوشی را خلاقانه می کشند.

در مرحله بعد خمیرچسب چوب و مل آماده میشود. خمیر داخل قیفهای دست سازریخته میشود و با فشار دست و حرکت بر روی نقوش، برجسته سازی اتفاق می افتد.

پس از خشک شدن قطعات با آموزش معلم، موتیف ها در چند مرحله رنگ آمیزی و پتینه میشوند.

در فرآیند چیدمان قطعات بچه ها با ترکیب بندی آشنا می شوند و مهارت دقیق چسباندن مواد کناریکدیگررا فرا میگیرند.

در جلسات پیش بینی شده، یک قاب عکس و یا قاب آیینه به روش پتینه از طرف دانش آموزان ارائه میشود.

 احجام سه بعدی

دانش آموزان تا به حال از احجام آماده مانند قوطی ها استفاده کرده اند اما در این کارگاه آنها طراحی و ساختن جعبه ها یا حجم های هندسی ساده را تجربه میکنند که لازم است نکاتی را در نظر بگیرند.

ابتدا طرح جعبه به صورت گسترده آماده میشود و روی مقوا پیاده میگردد برش دقیق از روی خطوط انجام می گیرد و قسمتهایی که باید تا بخورد به دقت و صاف تا میشود.

محل اتصالات به دقت چسب میخورند و حجم ساخته میشود.

در پایان حجم ها با توجه به تعریف کاربردی که خود دانش آموزان ارائه میدهند تزئین و آماده سازی میشوند.

 نقاشی و ترکیب مواد در اشکال سه بعدی

در این کارگاه، دانش آموزان از پیش احجامی را مانند برشی از شاخه درخت سنگها جعبه ها و اشکال هندسی نا منظم به کارگاه می آورند

در مورد کاربردی کردن آن پیشنهاداتی می دهند و پس از تصمیم گیری برای عینی نمودن ایده خلاقانه حجم را به وسیله ترکیب مواد به روش های نقاشی چاپ و کلاژ رنگ آمیزی و آماده میکنند.

اریگامی

اریگامی روش ارائه اشکال با خم کردن کاغذ است و تا کردن کاغذ در اریگامی با اندیشه همراه است.

کودکان از انجام آن لذت میبرند و با رسیدن به طرح های جدید توانمندی خود را افزایش می دهند.کاغذ و تا میزان خلاقیت و هوش کودک را به نحو چشمگیری افزایش می دهد و و به هماهنگی چشم و دست کمک میکند.

همچنین باعث افزایش تمرکز و صبر و شکیبایی کودک شده و نتیجه گیری های منطقی و ریاضی را به همراه دارد.

در کارگاه اریگامی برای آموزش، اشکال ساده انتخاب میشود که تعداد تای کمترو مراحل ساخت آن کم باشد.با هدف اینکه کودک ساخت را به پایان برساند و احساس موفقیت را تجربه کند.

در هر بار آموزش با تجمع آثار بدست آمده از سوی دانش آموزان پیشنهادات کاربردی مطرح میشود. به طور مثال میتوان آثار اریگامی را در قالب آویز کارت دعوت و کارت پستال ارائه داد.

 قصه گویی و نمایش خلاق

قصه ها فلسفه را به کودکان آموزش میدهد.

در کارگاه قصه گویی و نمایش خلاق قصه های مناسب انتخاب میشود و با مهارت معلم قصه گویی میشود.پس از پایان قصه با طرح چند سوال دانش آموزان به گفت و گو می پردازند وزمانی برای پرسش و پاسخ سپری میشود.

این مشارکت دانش آموزان به فضا عمق می بخشد و مفاهیم قصه آشکار می شود و دامنه تخیلات دانش آموزان وسعت می یابد.

در ادامه بچه ها وارد نمایش خلاق میشوند و خود را به جای شخصیت های داستان قرار داده وارد فراز و نشیب داستان میشوند با این روش آنها اغلب با قهرمانان قصه همانند سازی میکنند خود را در فضای قصه قرار میدهند درباره قهرمانان قصه به تخیل می پردازند.و به این ترتیب ماجرای قصه را خود به پیش می برند.

آنها ضمن بازی، کنترل صدا، حرکات و نشان دادن حس خود را یاد میگیرند و دقتشان به محیط و اتفاقات بیشتر میشود. کودکان با صحبت و حرکت، خوب حرف زدن و بروز دادن احساسات را تمرین میکنند. احساس شادی کرده اعتماد به نفس خود را تقویت میکنند.

کلر ژوبرت نویسنده فرانسوی مقیم ایران است که کتابهایش حاوی مفاهیم اخلاقی است.

این نویسنده مهارتهای زندگی را در قالب قصه به کودکان آموزش میدهد.

عناوین زیر کتابهای مناسب گروه سنی ب و ج است که ناشر آنها کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.

- کلوچه های خدا           - خداحافظ راکن پیر        - در جست و جوی خدا   

- امین ترین دوست         - قصه مارمولک سبز کوچولو 

 دفتر نقش

آشنایی با نقوش هندسی در دفتر نقش درک تصویر را در کودکان افزایش میدهد و مفاهیمی چون فرم، ریتم و نظم در طبیعت را آشکار میکند.همچنین منطق و ریاضی را تقویت میکند.

کودکان برای کامل کردن و رنگ آمیزی دفتر نقش صبورانه و با دقت زیاد اشکال هندسی را دسته بندی کرده و دسته دسته رنگ میکنند. با تکرار رنگ در یک ریتم پیوسته نظم موجود در اشکال هندسی را کشف میکنند.

انجام رنگ آمیزی دفتر نقش همراه با صبوری به دلیل نظم در فرم و رنگ تمرکز را بالا برده و باعث میشود برای مدتی هیجانات کنترل شود.

در طی مدت پیش بینی شده هر دانش آموز دو صفحه از دفتر نقش را با کسب مهارت در رنگ آمیزی و کنترل دست ، کامل میکنند.

 چاپ

امروز چاپ دنیای وسیعی دارد و نیاز و ارتباط بسیار زیاد ما با دنیای چاپ یک جریان معمولی است.

کودکان کم و بیش روزانه با ابزار فرهنگی سر و کار دارند که برای تولیدشان  باید مراحل چاپ راسپری کرده باشند.و البته کودکان متوجه اهمیت آن نیستند.

در کارگاه چاپ کودکان با تجربه کردن تکنیکهای قابل اجرا به چند روش، خلاقانه دست به آفرینش هنری خواهند زد ودر زمان انجام مفهوم تکرار و تکثیر را درک خواهند کرد.

چاپ انگشتی، چاپ قطعات میوه و سبزیجات، منوپرینت، تهیه شابلون چاپ با اسفنج و مهر سازی از فعالیت های این کارگاه است.

 بافت

در کارگاه  بافت، اهمیت گره ها و بافته ها درعناصر دکوراتیو دو بعدی و سه بعدی سنتی و مدرن به طور غیر مستقیم بررسی میشود.

کودکان در جریان بافت قدرت تحلیل خود را بالا میبرند و برای رسیدن به یک دست بافته خلاقانه مهارت به کار گیری انگشتان و هماهنگی فکر و دست را یاد میگیرند.

وجود متریال مناسب در کارگاه قدرت انتخاب را تقویت میکند و خلاقیت را افزایش میدهد.

در زمان پیش بینی شده به دلیل اهمیت گره ها در فعالیتهای اجتماعی، چندین گره مانند گره ملوانی و...آموزش داده میشود و با مهارت در این کار بافته های لوزی ، عنکبوتی و تارو پود را آموزش دیده خلاقانه با در دست داشتن امکانات و الیاف لازم دست به کار میشوند.

 

اشتراک گزاری در :
ارتباط باما
بخش 8 ، انتهای خیابان ولایت فقیه ، نبش کوچه گل ، ساختمان خاطره
آرشیو اخبار ها
منوی سریع